بيان الائمة (عليهم‌السلام) و خطبة البيان في الميزان (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
بیان الائمة علیهم السلام و خطبة البیان في المیزان

معرّفى اجمالى

بيان الائمة(عليهم‌السلام) و خطبة البيان في الميزان به زبان عربى اثر سيدجعفر مرتضى عاملى (متولد 1363ق) مى‌باشد.

اثر، نقد و بررسى رواياتى كه در زمينه نشانه‌هاى ظهور امام مهدى(عج) از ناحيه معصومين(ع) نقل شده مى‌باشد.

مؤلف مى‌نويسد: به هر حال آنچه ما در اين پژوهش مختصر به دنبال آن هستيم، ارائه صريح و بى‌پرده و همراه با واقع‌گرايى، نظر خويش در اين باره و موضع‌گيرى علمى در قبال از سوى ديگر است و هيچ قصدى براى بررسى كامل و همه جانبه آن نداريم.

ساختار كتاب

تحريف واقعيات، به جريانى با سابقه در فرهنگ اسلامى تبديل شده است و نياز به حراست از حقايق علوم دينى، به وسيله نقد و تحليل اين گونه تحريفات و اخبار ساختگى امرى مهم و حياتى قلمداد مى‌شود. و اين مساله بر لزوم افشاگرى و موضع‌گيرى‌هاى صريح علماء در مقابل اين جعليات و وضع‌ها و تحريفات تاكيد مى‌ورزد. پى‌آمد عدم موضع‌گيرى در برابر اين گونه مسائل، ايجاد فضايى مناسب براى رشد و گسترش آن‌ها مى‌باشد. دو اثر بيان الائمه و خطبه البيان يا الخطبه الافتخاريه از اين گونه آثار مى‌باشد كه تحريف و جعل در آن‌ها كاملاً مشهود است و با استفاده سوء از عواطف منتظران مهدى(عج) مطالب كذب و نادرست و تحريف شده‌اى را در قالب نشانه‌هاى ظهور به جامعه مشتاقان ديدار امام عصر(عج) ارائه داده‌اند تا از راه بازارگرمى به اهداف شوم خود برسند. مؤلف در دو بخش و چند فصل و ساماندهى مناسب خود به نقد و ارزيابى احاديث و روايات ساختگى اين دو كتاب به طور مفصل پرداخته تا به گوشه‌اى از وظايف خود در قبال اين تحريفات پرداخته باشد. روش مؤلف اين گونه است كه اول روايات كتب فوق را آورده و سپس سند و متن آن‌ها را مورد بررسى و تحليل قرار مى‌دهد و اشكالات وارده بر هر كدام را به طور صريح بيان مى‌دارد.

گزارش محتوا

نگارنده در بخش اوّل، كتاب بيان الائمه را در ترازوى نقد و سنجش قرار مى‌دهد:نخست نگاهى گذرا، به اين اثر دارد و بيان مى‌كند كه نويسنده بيان الائمه، روايات بسيارى را جمع‌آورى نموده و سعى كرده آن‌ها را به گونه‌اى كه برايش معلوم بوده و به ذهنش خطور كرده، تفسير نمايد. مؤلف بيان الائمه بخشى از روايات خود را به كتاب‌هاى معروف و بخشى ديگر را به كتاب‌هايى ارجاع مى‌دهد كه ناشناخته و كسى نام آن‌ها را نشنيده است و ظاهراً هيچ وجود خارجى ندارند و برخى از روايات را به امام على(ع) نسبت داده، بدون اين كه منابع آن‌ها را بازگو نمايد و برخى ديگر را به اشخاص مجهول و ناشناخته نسبت داده است. سپس به تعريف تصحيف و تحريف مى‌پردازد. در ادامه به ذكر نمونه‌هايى از اين جعليات از جمله حوادث ايران و عراق، نفت منطقه ظهران، نعمت برق، اتم، نابودكننده جهان، هواپيماهاى جت بمب افكن و شيطان هوايى را طى رواياتى كه در كتاب فوق آمده، بيان و به نقد و ارزيابى آن‌ها مى‌پردازد و پرده از چهره اين تحريفات و اخبار ساختگى بر مى‌دارد. بخش دوم و در سه فصل به سه متن از اثر خطبه البيان مى‌پردازد و به كندوكاو، درباره پيش گويى‌هاى ائمه(ع) در مورد نشانه‌هاى ظهور كه منسوب به حضرت امیرالمؤمنین(ع) مى‌باشد، پرداخته است. براى خطبه البيان سه متن روايت كرده‌اند كه با هم اختلاف كلى و هيچ كدام سندى كه به توان به آن‌ها اعتماد كرد، ندارند. سپس مؤلف به بازشناسايى افراد و شخصيت‌هايى كه در لابه لاى اين اثر، نامشان آمده است، مى‌پردازد. در ادامه به ذكر نمونه‌هايى از اين اخبار ساختگى؛ از جمله صخره بيت المقدس، عيسى(ع) و دجال، مدينه و بيت المقدس، عيسى(ع) و دفن امام مهدى(عج)، انتقال نور كه طى رواياتى در اين اثر بازگو شده و به نقد و بررسى و تحليل اين اخبار از زواياى گوناگون مى‌پردازد.همين روش را مؤلف در دو متن ديگر خطبه البيان ادامه مى‌دهند.

گزارش وضعيّت

پاورقى‌ها به ذكر منابع كه در متن آمده است، پرداخته است. فهرست مطالب در پايان اثر كنجانده شده است.

منابع مقاله

پايگاه اطلاع رسانى سراسرى اسلامى (پارسا)، 1388، امام مهدى(عج) در آينه قلم، قم، موسسه اطلاع رسانى مرجع

منبع

ویکی نور